Cách chăm sóc sản phụ sau khi sinh khỏe mạnh tốt sữa

Cách chăm sóc sản phụ sau khi sinh khỏe mạnh tốt sữa: Sau khi sinh con cơ thể của người phụ nữ đã trải qua nhiều sự thay đổi lớn. Đồng thời phải đảm bảo dinh dưỡng sữa mẹ cho em bé . Vì vậy việc chăm sóc sau sinh đóng một vai trò quan trọng nhằm giúp cho cơ thể người phụ nữ nhanh chóng trở về trạng thái bình thường

Nguyên tắc chăm sóc sau sinh cho sản phụ cụ thể như sau: 

1. Hiện tượng sản dịch

Sản dịch hay còn gọi là máu sau khi sổ nhau, thường ra nhiều trong những giờ đầu sau khi sinh, ban đầu ra nhiều nhưng giảm dần trước khi chấm dứt. Cũng có trường hợp sản dịch ra ít hoặc không ra và được xem là bất thường.

Theo dõi hiện tượng sản dịch sau sinh

Nếu dịch không thoát ra được thì tử cung khó co lại, dễ bị nhiễm trùng máu hậu sản.

Để khắc phục, sau khi sinh, sản phụ cần nằm bất động trong thời gian 8-10 giờ, nếu sinh mổ thì thời gian này cần kéo dài hơn thậm chí có thể dài tới 20 tiếng.

Sau thời gian trên cần duy trì các hoạt động từ từ để giúp cơ thể chóng được bình phục. Trường hợp ra quá nhiều máu hoặc quá nhanh thì nguy cơ bị băng huyết rất cao, nên tư vấn bác sĩ ngay.

Nói chung, những người khỏe mạnh thì sau 3 tuần sẽ hết sản dịch, thậm chí có thể có kinh trở lại, vì lý do này cần có biện pháp tránh thai để khỏi bị vỡ kế hoạch.

2. Những hiện tượng nguy hiểm sau khi sinh

Trường hợp xuất hiện những hiện tượng bất thường dưới đây cần báo ngay cho bác sĩ biết:

- Ngất, bất tỉnh

- Ra máu nhiều, máu dạng đỏ tươi kèm theo cục đông máu

- Đau bụng dữ dội

- Nôn ói, tiêu chảy

- Máu và dịch tiết âm đạo có mùi hôi

- Vết mổ sưng đau, rỉ máu

- Có nước tiểu, phân chảy từ âm đạo

- Người mệt mỏi, da xám, mặt nhợt nhạt

Ngoài dấu hiệu về thể chất nói trên, phụ nữ sau khi sinh còn thay đổi về cảm xúc, dễ xúc động, vui buồn thay đổi đột ngột, khóc vô cớ, dễ cáu giận, biếng ăn, mệt mỏi khó ngủ…

Những dấu hiệu về tinh thần được xem là nguy hiểm nếu như không mất mà có chiều hướng phát triển mạnh hơn, dẫn đến không thể chăm sóc được bản thân và con cái được, lo sợ bị cô đơn cùng con cái, có ý định quyên sinh hoặc gây tổn thương đến đứa trẻ thì cần đi khám và tư vấn bác sĩ càng sớm càng tốt.

3. Chăm sóc bầu vú

Càng về cuối giai đoạn mang thai bầu vú bắt đầu có nhiều sữa, không nên nặn vú bởi nó gây tác động đến quá trình phát triển của thai nhi, phát sinh những biến chứng gây đẻ non.

Sau khi sinh khoảng 3 ngày, phụ nữ bắt đầu có sữa chất lượng, nếu bị cứng, tắc thì khi trẻ bú sẽ hết dần. Để giảm đau, nên massage bầu vú, tắm vòi hoa sen, dùng đèn hồng ngoại chiếu kết hợp xoa bóp nhẹ nhàng.

Phương án nuôi con bằng sữa mẹ được người ta tuyên truyền không chỉ tốt cho sản phụ mà còn tốt cho cả đứa trẻ và cũng là phương án giúp cơ thể người mẹ nhanh chóng bình phục, cả về thể chất lẫn về trạng thái tinh thần.

4. Chăm sóc vùng kín

Chăm sóc vùng kín sau sinh

Để giúp dạ con nhanh trở lại bình thường thì nên giữ vệ sinh tốt âm đạo, đi đứng nhẹ nhàng. Kết quả, sau 20 ngày đến 1 tháng dạ con sẽ trở lại bình thường. Chăm sóc vùng kín sau sinh rất đa dạng như giữ gìn vệ sinh, đeo băng, thay băng, giữ gìn âm đạo luôn sạch và khô, ngoài ra cũng nên tăng cường hoạt động, không nên nằm nhiều, luyện tập các môn thể thao nhẹ nhàng, tăng cường thực phẩm giàu chât xơ để tránh táo bón…

Sau khi sinh có thể tắm gội bình thường, không nên tắm ngâm mình dưới ao hồ hoặc trong bồn tắm, nên nghỉ ngơi thích hợp.

5. Một số cách giúp bình phục nhanh sau khi sinh

Nghỉ ngơi đầy đủ:

Do bị tổn thất nhiều năng lượng nên việc nghỉ ngơi sau khi sinh ở phụ nữ đóng vai trò quan trọng, tốt cả cho sức khỏe thể chất lẫn tinh thần, nhất là những bà mẹ trẻ sinh con lần đầu.

Trong thời gian nghỉ ngơi, được mọi người quan tâm hỏi thăm là liệu pháp tinh thần tốt, giúp sản phụ khỏe và hồi phục nhanh.

Ăn uống khoa học:

Ăn uống khoa học sau khi sinh rất đa dạng như ăn nhiều rau xanh hoa quả, thực phẩm giàu protein như thịt, pho mát, thực phẩm dạng bột, tăng cường thực phẩm giàu chất xơ để chống táo bón, uống nhiều nước để tăng cường sữa.

Tuy nhiên cần hạn chế dùng đồ uống kích thích như chè, cà phê, coca, rượu bia, tăng cường nước hoa quả, chè dược thảo, sữa.

Chú ý đến các vết mổ:

Lưu ý cách chăm sóc vết mổ sau sinh

Những người phải mổ khi sinh hoặc phải qua thủ thuật  rạch cửa mình thì phải giữ vệ sinh để tránh viêm nhiễm, đặc biệt là phải thường xuyên vệ sinh, lau khô để tránh nhiễm trùng.

Một khi xuất hiện hiện tượng sưng tấy, rỉ máu phải đi thăm khám bác sĩ. Cần phải có chế độ chăm sóc vết mổ sau sinh theo sự chỉ dẫn của bác sỹ.

Phụ nữ sau khi sinh nên tập các bài thể dạo nhẹ nhàng:

Những bài tập thể thao này sẽ giúp co khít cơ niệu đạo, cơ âm đạo, tránh bị són tiểu sau này, trường hợp bị táo bón có thể chườm nước nóng, tắm nước nóng, massage vùng xương mu, massage vùng bụng.

Chú ý về tắm giặt:

Phụ nữ sau khi sinh không nên kiêng tắm, tắm giặt sớm làm sạch các tế bào chết trên da giúp da sáng khỏe. Nên tắm bằng nước ấm, trong phòng kín, cũng có thể tắm nước nóng và nước lạnh kết hợp để giúp máu tuần hoàn tốt.

Nhiệt độ phòng ngủ nên duy trì ở mức 25oC, phù hợp cho cả mẹ lẫn con.

6. Vấn đề tình dục sau khi sinh

Vấn đề tình dục sau khi sinh được coi là tế nhị, làm cho nhiều người phân vân và ít được đề cập, nhất là những người làm mẹ lần đầu. Lý do đơn giản là sợ đau giống như khi sinh.

Theo các chuyên gia tình dục học của Mỹ thì trong 6 tháng đầu sau khi sinh không nên hoạt động tình dục nhưng cũng có người cho rằng nếu sức khỏe của sản phụ hồi phục nhanh thì sau 4-6 tháng vẫn có thể sinh hoạt bình thường và cũng là cách giúp cho cơ thể người phụ nữ kích hoạt trở lại, giúp máu tuần hoàn tốt hơn.

Phương án nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ tốt cho sản phụ mà còn tốt cho cả đứa trẻ và cũng là phương án giúp cơ thể người mẹ nhanh chóng bình phục.

Tuy nhiên, việc làm này cần phải có sự đồng thuận của cả hai, mọi thao tác phải nhẹ nhàng để tránh gây tổn thương cho phụ nữ, đây là lý do gây căng thẳng và làm cho phụ nữ sợ giống như tổn thương, đau khi sinh.

Ngoài ra cũng nên tránh các kiểu sex bằng miệng bởi lẽ nó có thể gây viêm nhiễm âm đạo, thậm chí dẫn đến tử vong bởi vì các môi chất ngoại lai thâm nhập từ bên ngoài, nhất là không khí bởi nó mang theo vi trùng thâm nhập vào dòng máu, gây ra căn bệnh có tên là air embolison (sự tắc mạch) nguy hiểm đến tính mạng như đã từng xảy ra ở Anh, trong đó người chồng chính là thủ phạm giết vợ sau khi sinh hoạt tình dục bằng miệng.

7. Một số cách giảm cân sau khi sinh

- Nên uống mỗi ngày từ 10-12 cốc nước, không nên uống nước đóng chai, có chứa gas mà thay bằng nước hoa quả.

- Nên dùng đồ ăn vặt có lợi như bỏng ngô, lạc rang…

- Tăng cường thịt ;như thịt gà, thịt bò, cá

- Tăng cường thực phẩm dạng hạt, hạn chế thực phẩm chế biến quá kỹ

- Nên tăng cường luyện tập thể thao ngay sau khi hồi phục theo phương án nhẹ nhàng và tăng dần đều.

- Nên nuôi con bằng sữa mẹ, đây là cách tốt nhất cho cả mẹ lẫn con, trong đó có tác dụng giảm cân sau sinh và duy trì vẻ đẹp tự nhiên cho cơ thể phụ nữ sau khi sinh..

- Sau khi sinh trong suốt thời kỳ hậu sản, người phụ nữ còn mặc quần áo dài, đi tất, không bật quạt, phải nằm trong phòng kín vì sợ sau này sẽ bị lạnh chân tay khi mùa đông về, nằm ngủ khép chặt hai chân vào nhau để tử cung nhanh co bóp… Mặc dù sinh vào mùa hè, nhiều sản phụ vẫn kiêng tắm gội trong suốt cả tháng đầu sau khi sinh vì sợ nếu tắm gội sớm sau này sẽ bị đau đầu và ngứa người hoặc kém chịu rét. 

8. Sau khi sinh bao lâu được tắm, gội?

Lưu ý tắm gội sau sinh

Sinh nở là một công việc nặng nhọc khiến người phụ nữ phải gắng sức và mất rất nhiều năng lượng. Sau cuộc đẻ, cơ thể người mẹ ra nhiều mồ hôi, nên cần phải tắm gội cho sạch sẽ. Vào mùa hè trời nóng, mồ hôi ra nhiều, để lâu không tắm, cơ thể càng bẩn, càng dễ nhiễm khuẩn. Thông thường 3 hoặc 4 ngày sau sinh là có thể tắm được rồi, không nên để một tháng.

Tuy nhiên, cách tắm như thế nào là một vấn đề phải hết sức chú ý. Tắm nhanh và tắm dội là hai yêu cầu cơ bản.

Tắm nhanh là thời gian tắm không nên lâu quá, từ 5 đến 10 phút là vừa. Còn tắm "dội" nghĩa là dùng vòi hoa sen hoặc dùng gáo múc nước, dội từ trên xuống dưới, không nên tắm trong bồn tắm hay trong chậu.

Ngoài ra cần phải tắm ở nơi kín đáo, tránh gió lùa, nên tắm nước ấm, kể cả mùa hè hay mùa đông, khi tắm xong phải lau khô nhanh. Gội đầu cũng thế, không nên kiêng gội đầu đến một tháng, song phải gội nhanh và lau đầu cho nhanh khô, tốt nhất là dùng máy sấy để sấy khô tóc.

9. Vệ sinh bộ phận sinh dục thế nào? 

Sau khi sinh, tử cung co bóp để đẩy sản dịch ra ngoài. Sản dịch thực chất là màng rau, đồng thời cũng là những dịch và niêm mạc của cổ tử cung và âm đạo bong ra. Bản chất của phức hợp này protein, được phân huỷ và là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn trong đường sinh dục của người phụ nữ phát triển, có thể xâm nhập vào cơ thể người phụ nữ.

Bên cạnh đó, cơ quan sinh dục nữ luôn luôn có vi khuẩn ẩn nấp. Với những lý do đó, vệ sinh sau sinh hết sức quan trọng và cần thiết cho sản phụ.

Vì vậy, sản phụ nên vệ sinh ít nhất là 3 lần là sáng, chiều và tối trước khi đi ngủ, nếu sản dịch ra nhiều nên vệ sinh nhiều lần hơn. Các phương tiện vệ sinh phải sạch, tốt nhất nên vệ sinh bằng nước sôi để nguội hoặc nước ấm.

Không nhất thiết phải dùng dung dịch sát khuẩn nhưng nước vệ sinh phải là nước sạch. Không nên dùng nước muối loãng để vệ sinh vì tinh thể muối sẽ hút nước và làm vùng sinh dục ngoài của người phụ nữ luôn bị ẩm ướt, tạo điều kiện tốt cho vi khuẩn phát triển.

10. Tai biến thời kỳ hậu sản là bế sản dịch và đờ tử cung:

Bế sản dịch là sản dịch không thoát ra ngoài được, hiện tượng này thường gặp ở người sinh con so. Triệu chứng là không có máu ở khăn vệ sinh, đau bụng, sờ vào bụng thấy cứng, có cục. Ngược lại với bế sản dịch, sản dịch không chảy ra ngoài được là hiện tượng sản dịch chảy nhiều. Sản dịch chảy nhiều có thể do đờ tử cung – đờ tử cung là tử cung không co bóp được, dẫn đến triệu chứng máu chảy nhiều.

Nguyên nhân thứ hai dẫn đến việc sản dịch chảy nhiều có thể do rách tử cung hoặc rách âm đạo mà không được phát hiện hoặc khâu không tốt. Thông thường vài tiếng mới phải thay khăn vệ sinh nhưng nếu phải thay liên tục, đến ngày thứ 3, thứ 4 máu vẫn chảy nhiều, sờ vào bụng dưới thấy mềm, ấn vào một cái thấy máu chảy ra thì khả năng đờ tử cung là rất lớn.

Sản phụ sau sinh như trút được gánh nặng, ngoài ra, trong quá trình chuyển dạ, sản phụ bị đói, lại gắng sức nên mệt. Thấy sản phụ thiếp đi người nhà nên theo dõi, nếu máu chảy nhiều, hạ đường huyết, người thỉu đi thì phải gọi bác sĩ.

Một sai lầm phổ biến nhiều người mắc phải thời kỳ này, đó là nằm gác chéo hai chân lên nhau. Nhiều người cho rằng nằm như thế âm đạo sẽ khép lại, nhưng thực chất nằm gác chéo chân là không tốt vì sẽ ngăn cản sản dịch thoát ra ngoài.

11. Sau khi sinh sản phụ có được xem ti vi?

Thông thường sau sinh cơ thể mệt mỏi, sản phụ nên nghỉ ngơi. Nhiều quan điểm kiêng cữ sau sinh cho rằng không được xem gì trong vòng 42 ngày. Tuy nhiên hiện này bạn có thể xem tivi nhưng phải có khoa học, nếu thích xem tivi, có thể xem ti vi với điều kiện trong phòng đủ ánh sáng và yên tĩnh, tránh ồn ào. Việc nhét bông vào tai cũng là để giảm tiếng ồn và tránh gió lạnh. Không nhất thiết bắt mẹ phải nằm cho con bú. Có thể ngồi cho bú, khi cho con bú nên bế với tư thế dựa vào tường, có gối dựa sau lưng.