3 sai lầm điển hình của cha mẹ châu Á khiến bé biếng ăn từ sớm

Vì sao ở các nước phương Tây rất ít trẻ em biếng ăn dưới 1 tuổi? Vấn đề nằm chính ở sai lầm của cha mẹ châu Á, trong đó có Việt Nam.

Thực tế, các bé phương Tây biếng ăn thường gặp từ 1 tuổi trở lên (dưới 1 tuổi các bé rất ít hoặc không có hiện tượng biếng ăn), trong khi đó đa phần các bé Châu Á (trong đó có bé Việt Nam) lại thường có biểu hiện biếng ăn ngay từ khi bắt đầu ăn dặm, thậm chí tình trạng biếng ăn rất phức tạp từ 8 tháng tuổi, kéo dài đến 4 tuổi. Điều gì đã làm các bé Châu Á (gồm cả Việt Nam) xảy ra tình trạng biếng ăn sớm như vậy?

Trong 1 nghiên cứu về hành vi ăn uống của 404 trẻ em Châu Á, GS.BS. Benjasuwantep (Anh) đã nhấn mạnh 3 điều mà cha mẹ Châu Á thường mắc sai lầm, góp phần vào xây dựng hành vi biếng ăn của trẻ xảy ra sớm, diễn biến phức tạp, bao gồm:

Điều 1: Cha mẹ thiếu tự tin, thiếu chính kiến và hay lo lắng trong cách nuôi dạy bé

Bố mẹ Châu Á cũng như cha mẹ Việt khi nuôi con thường bị tác động bởi người khác và tự tạo áp lực cho bản thân. Bố mẹ càng áp lực, bé càng dễ biếng ăn và bệnh tật.

Hai báo cáo y khoa gần đây dựa trên nghiên cứu trẻ em Châu Á và trẻ em Phương Tây (Anh, Mỹ) cùng có chung một kết luận: biếng ăn thường gặp ở trẻ đầu lòng do cha mẹ hay gặp phải áp lực khi nuôi dạy bé (báo cáo của GS.BS.Benjasuwantep năm 2013 và báo cáo của GS.BS. Ramsay năm 2011). Tuy nhiên, Gs. Benjasuwantep nhấn mạnh cha mẹ Châu Á có nhiều áp lực hơn, áp lực về "so sánh", "văn hóa", "cân nặng",...

Điều 2: Trẻ không được tập ăn trên ghế ăn ngay từ khi bắt đầu ăn dặm

Trẻ Châu Á hay trẻ Việt Nam thường được mẹ bế đi lòng vòng khắp nơi mới chịu ăn, lớn hơn một chút, khi bé có thể nhận biết xung quanh, trẻ đòi hỏi đi nhiều hơn. Điều này làm cho trẻ từng bước xây dựng hành vi CHƠI và ĂN song song. Trẻ nhỏ vốn ham chơi, nên lâu dần hình thành thói quen CHƠI là chính, không muốn ăn. Do đó, tập cho trẻ ăn ngồi trên ghế ăn càng sớm càng tốt và không giới thiệu bất kì đồ chơi, hay cái gì lạ để dụ bé ăn. 

Nên để bé tránh xa tivi khi ăn bởi trẻ sẽ hứng thú với việc xem tivi hơn việc ăn (thời gian đầu khó khăn, nhưng nếu bé làm quen được cách ăn KHÔNG ĐỒ CHƠI, bé sẽ chịu ăn, giảm thời gian ăn). Các nghiên cứu cũng chỉ ra sau 1 tuổi mới tập cho bé ngồi yên một chỗ khi ăn khó khăn hơn việc hình thành thói quen này cho trẻ ngay từ khi bắt đầu ăn dặm. 

Điều 3: Vừa ăn vừa chơi làm cho trẻ kéo dài bữa ăn (thường trên 30 phút)

Càng kéo dài lâu dần sẽ làm cho trẻ biếng ăn hơn, khó thay đổi hơn khi bé lớn hơn, hành vi cũng sẽ thay đổi nhiều hơn. Lúc này bé trở nên ương bướng, thậm chí biểu lộ cảm xúc khó chịu khi ăn, những hành vi này phát triển làm cho bé càng biếng ăn hơn.

GS.BS. Benjasuwantep cũng gửi thông điệp đến cha mẹ Châu Á nuôi con đầu lòng (và bắt đầu cho con ăn dặm): Cha mẹ nên được tư vấn và giáo dục cách nhận biết sự phát triển bình thường về thể chất và hành vi ăn uống của trẻ (học cách nhận biết khi nào trẻ biếng ăn thật sự). Việc thiếu hiểu biết hay nghe từ các thông tin không khoa học tạo tâm lý lo lắng con biếng ăn thái quá ở cha mẹ. Tâm lý này có thể khiến cha mẹ thúc ép con ăn hay sử dụng các loại thuốc giúp bé ăn ngon một cách bừa bãi. Về lâu dài, điều này có thể làm trẻ bình thường trở nên biếng ăn bệnh lý.